Οι φοιτητές στο Κεμπέκ άγγιξαν την Τρίτη 22 Μάη τις 100 μέρες μιας γενικής απεργίας διαρκείας, κορυφώνοντας τις μαζικές διαδηλώσεις που αποτελούν τις μεγαλύτερες εδώ και χρόνια σ’ όλη τη Β. Αμερική. Στην πραγματικότητα, οι κινητοποιήσεις στο Κεμπέκ θα μπορούσαν να είναι η Αραβική Άνοιξη του Καναδά.
Οι φοιτητές οργανώνονται ενάντια στην αύξηση των διδάκτρων εδώ και περίπου ενάμιση χρόνο, όταν η κυβέρνηση του Κεμπέκ πρότεινε μια πρώτη αύξηση κατά 75% μέσα στα ερχόμενα 5 χρόνια (που θα φτάσει το 82% στα επόμενα 7 χρόνια).
Οι φοιτητές οργανώνονται ενάντια στην αύξηση των διδάκτρων εδώ και περίπου ενάμιση χρόνο, όταν η κυβέρνηση του Κεμπέκ πρότεινε μια πρώτη αύξηση κατά 75% μέσα στα ερχόμενα 5 χρόνια (που θα φτάσει το 82% στα επόμενα 7 χρόνια).
Πριν το ξεκίνημα της γενικής απεργίας τον Φεβρουάριο, διαδηλώσεις, πορείες, συγκεντρώσεις, καμπάνιες συλλογής υπογραφών κι αποστολής γραμμάτων και απόπειρες διαπραγματεύσεων καλή τη πίστει, αντιμετωπίστηκαν με άρνηση κάθε διαλόγου από μεριάς της κυβέρνησης. Για τους φοιτητές, μεσολάβησε μια αυξανόμενη αίσθηση εγρήγορσης και μια κοινή διαπίστωση ότι αύξηση των διδάκτρων σημαίνει αύξηση του φοιτητικού χρέους, αύξηση των ωρών κατά τις οποίες θα πρέπει να εργάζονται προκειμένου να σπουδάζουν, περιορισμός της πρόσβασης στην τριτοβάθμια για παιδιά εργατικής και μικρομεσαίας καταγωγής, και μια μετατόπιση στην πανεπιστημιακή κουλτούρα προς την αγορά, εμπορευματοποίηση της εκπαίδευσης, χρηματοπιστωτικοποίηση της φοιτητικής ζωής, και ιδιωτικοποίηση του πανεπιστημίου.
Ακόμη κι αν τα δίδακτρα αυξηθούν, οι φοιτητές του Κεμπέκ θα πληρώνουν λιγότερα απ’ ό,τι σε άλλες επαρχίες του Καναδά, ένα χάσμα που η επαρχιακή κυβέρνηση στοχεύει να καλύψει. Όμως μέχρι σήμερα, κάθε φορά που η κυβέρνηση έχει προσπαθήσει να το πετύχει, οι φοιτητές έχουν κατεβεί σε απεργία. Βαθιά ριζωμένη στον αγώνα στο Κεμπέκ είναι μια κουλτούρα αλληλεγγύης και ασφάλειας, ένας ζωντανός κοινωνικός ιστός, μια αίσθηση κοινότητας που αντέχει και κινητοποιεί μια δυναμική άμυνα αυτής της κοινοπολιτείας. Πείτε το όπως επιθυμείτε, αλλά είναι ακριβώς αυτό στο οποίο η Μάργκαρετ Θάτσερ κήρυξε πόλεμο την 1η Μάη 1981, όταν έλεγε πως ο στόχος του νεοφιλελευθερισμού είναι να αλλάξει τη ψυχή και το πνεύμα της “κολλεκτιβιστικής” νοοτροπίας, και το μέσο που θα επιστρατεύσει είναι τα οικονομικά μεγέθη. Πράγματι, το Υπουργείο Οικονομικών της φιλελεύθερης κυβέρνησης του Κεμπέκ αποκάλεσε πρόσφατα την πολιτική λιτότητας που εφαρμόζει, μια “πολιτιστική επανάσταση”, ενώ δεν ντρέπονται για τα σχέδιά τους να αναδιοργανώσουν τη ζωή στο Κεμπέκ, μέσω της οικονομικής πειθαρχίας. Το Modèle québécois, το κεμπεκιανό μοντέλο κοινωνικού κολλεκτιβισμού (μέσα απ’ την σοσιαλδημοκρατική ηθική του, αλλά κυρίως μέσω της αμεσοδημοκρατικής ηθικής που έχει προκύψει τις τελευταίες 14 εβδομάδες της απεργίας) είναι ακριβώς ο στόχος αυτής της πολιτικής, ιδιαίτερα στην εκπαίδευση και στην υγεία. Αυτό εξηγεί τις απόπειρες της κυβέρνησης να σπάσει την απεργία και να διαλύσει τις φοιτητικές ενώσεις.
Ο φοιτητικός συνδικαλισμός είναι ιδιαίτερα ισχυρός στο Κεμπέκ για έναν ακόμη λόγο: είναι εγγενώς πολιτικός, δεσμευτικός και συμμετοχικός, βασίζεται στις αρχές της άμεσης δημοκρατίας όπως εφαρμόζονται σε εβδομαδιαίες γενικές συνελεύσεις. Ένας καταμερισμός της εξουσίας, κατά τον οποίο οι φοιτητές αναλαμβάνουν έναν άμεσο ρόλο στη διαμόρφωση της κουλτούρας της πανεπιστημιακής ζωής, μέσω των πολιτικών και των δράσεων των φοιτητικών ενώσεων, υπήρξε η ραχοκοκκαλιά της διογκούμενου κινήματος ενάντια στις αυξήσεις των διδάκτρων, και το μυστικό της ικανότητάς του να κινητοποιεί μια τόσο διευρυμένη και λαϊκή βάση. Ωστόσο, ενώ μια απόρριψη των πολιτικών κομμάτων και μια έμφαση στην άμεση δημοκρατία και την μαχητικότητα εμπνέουν το κίνημα, υπάρχουν στην πραγματικότητα μια πληθώρα φοιτητικών ενώσεων, απ’ την Association pour une Solidarité Syndicale Étudiante (ASSÉ) που διεκδικεί δωρεάν παιδεία, μέχρι τις πιο κορπορατιστικές και mainstream φοιτητικές ενώσεις που πρόσκεινται στα αστικά πολιτικά κόμματα.
Όμως αυτή η σύγκρουση, αντιπροσωπεύει για τους φοιτητές και κάτι παραπάνω. Αντιπροσωπεύει μια επίθεση στις οικογένειες χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων, στην κοινωνική συνοχή και την κοινωνική κατάκτηση της ισότητας στην πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες, μέσω μιας αύξησης του κόστους ζωής. Η απεργία μπολιάζει όλα τα πεδία της καθημερινής ζωής: στα πανεπιστήμια, πίσω στα σπίτια των οικογενειών των φοιτητών και των φοιτητριών, στους χώρους εργασίας και στα νοσοκομεία, οπουδήποτε μοιράζονται ολοένα και περισσότερο την ίδια δυσαρέσκεια απέναντι στην επιβολή μέτρων λιτότητας στο Κεμπέκ, καθώς η αύξηση των διδάκτρων συμπίπτει με τις πρώτες περικοπές υγείας, αύξηση της τιμής της υδροηλεκτρικής ενέργειας κατά 20%, αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης στα 67 έτη και μαζικές περικοπές θέσεων εργασίας κι απολύσεις.
Μια χρονολογία των τελευταίων εβδομάδων του κινήματος
Ακόμη κι αν τα δίδακτρα αυξηθούν, οι φοιτητές του Κεμπέκ θα πληρώνουν λιγότερα απ’ ό,τι σε άλλες επαρχίες του Καναδά, ένα χάσμα που η επαρχιακή κυβέρνηση στοχεύει να καλύψει. Όμως μέχρι σήμερα, κάθε φορά που η κυβέρνηση έχει προσπαθήσει να το πετύχει, οι φοιτητές έχουν κατεβεί σε απεργία. Βαθιά ριζωμένη στον αγώνα στο Κεμπέκ είναι μια κουλτούρα αλληλεγγύης και ασφάλειας, ένας ζωντανός κοινωνικός ιστός, μια αίσθηση κοινότητας που αντέχει και κινητοποιεί μια δυναμική άμυνα αυτής της κοινοπολιτείας. Πείτε το όπως επιθυμείτε, αλλά είναι ακριβώς αυτό στο οποίο η Μάργκαρετ Θάτσερ κήρυξε πόλεμο την 1η Μάη 1981, όταν έλεγε πως ο στόχος του νεοφιλελευθερισμού είναι να αλλάξει τη ψυχή και το πνεύμα της “κολλεκτιβιστικής” νοοτροπίας, και το μέσο που θα επιστρατεύσει είναι τα οικονομικά μεγέθη. Πράγματι, το Υπουργείο Οικονομικών της φιλελεύθερης κυβέρνησης του Κεμπέκ αποκάλεσε πρόσφατα την πολιτική λιτότητας που εφαρμόζει, μια “πολιτιστική επανάσταση”, ενώ δεν ντρέπονται για τα σχέδιά τους να αναδιοργανώσουν τη ζωή στο Κεμπέκ, μέσω της οικονομικής πειθαρχίας. Το Modèle québécois, το κεμπεκιανό μοντέλο κοινωνικού κολλεκτιβισμού (μέσα απ’ την σοσιαλδημοκρατική ηθική του, αλλά κυρίως μέσω της αμεσοδημοκρατικής ηθικής που έχει προκύψει τις τελευταίες 14 εβδομάδες της απεργίας) είναι ακριβώς ο στόχος αυτής της πολιτικής, ιδιαίτερα στην εκπαίδευση και στην υγεία. Αυτό εξηγεί τις απόπειρες της κυβέρνησης να σπάσει την απεργία και να διαλύσει τις φοιτητικές ενώσεις.
Ο φοιτητικός συνδικαλισμός είναι ιδιαίτερα ισχυρός στο Κεμπέκ για έναν ακόμη λόγο: είναι εγγενώς πολιτικός, δεσμευτικός και συμμετοχικός, βασίζεται στις αρχές της άμεσης δημοκρατίας όπως εφαρμόζονται σε εβδομαδιαίες γενικές συνελεύσεις. Ένας καταμερισμός της εξουσίας, κατά τον οποίο οι φοιτητές αναλαμβάνουν έναν άμεσο ρόλο στη διαμόρφωση της κουλτούρας της πανεπιστημιακής ζωής, μέσω των πολιτικών και των δράσεων των φοιτητικών ενώσεων, υπήρξε η ραχοκοκκαλιά της διογκούμενου κινήματος ενάντια στις αυξήσεις των διδάκτρων, και το μυστικό της ικανότητάς του να κινητοποιεί μια τόσο διευρυμένη και λαϊκή βάση. Ωστόσο, ενώ μια απόρριψη των πολιτικών κομμάτων και μια έμφαση στην άμεση δημοκρατία και την μαχητικότητα εμπνέουν το κίνημα, υπάρχουν στην πραγματικότητα μια πληθώρα φοιτητικών ενώσεων, απ’ την Association pour une Solidarité Syndicale Étudiante (ASSÉ) που διεκδικεί δωρεάν παιδεία, μέχρι τις πιο κορπορατιστικές και mainstream φοιτητικές ενώσεις που πρόσκεινται στα αστικά πολιτικά κόμματα.
Όμως αυτή η σύγκρουση, αντιπροσωπεύει για τους φοιτητές και κάτι παραπάνω. Αντιπροσωπεύει μια επίθεση στις οικογένειες χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων, στην κοινωνική συνοχή και την κοινωνική κατάκτηση της ισότητας στην πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες, μέσω μιας αύξησης του κόστους ζωής. Η απεργία μπολιάζει όλα τα πεδία της καθημερινής ζωής: στα πανεπιστήμια, πίσω στα σπίτια των οικογενειών των φοιτητών και των φοιτητριών, στους χώρους εργασίας και στα νοσοκομεία, οπουδήποτε μοιράζονται ολοένα και περισσότερο την ίδια δυσαρέσκεια απέναντι στην επιβολή μέτρων λιτότητας στο Κεμπέκ, καθώς η αύξηση των διδάκτρων συμπίπτει με τις πρώτες περικοπές υγείας, αύξηση της τιμής της υδροηλεκτρικής ενέργειας κατά 20%, αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης στα 67 έτη και μαζικές περικοπές θέσεων εργασίας κι απολύσεις.
Μια χρονολογία των τελευταίων εβδομάδων του κινήματος
Στις 10 Νοέμβρη, πάνω από 200.000 φοιτητές κατέβηκαν σε απεργία, και 30.000 συμμετείχαν στη διαδήλωση. 20.000 απ’ αυτούς πορεύθηκαν κατευθείαν προς τα κυβερνητικά γραφεία του Μόντρεαλ, διαδηλώνοντας ενάντια στην αύξηση των διδάκτρων. Εκατοντάδες άλλοι, μεταξύ των οποίων και η Ομοσπονδία Γυναικών του Κεμπέκ, έκλεισαν το χρηματιστήριο του Μόντρεαλ στα μέσα Φλεβάρη, τραβώντας την προσοχή στο κίνημα αποκλείοντας αυτόν τον τόσο αγαπητό στο 1% και στην κυβέρνηση Charest χώρο.
Στις 23 Φλεβάρη, 40.000 μαθητές απ’ όλη την επαρχία πέρασαν επίσης στην απεργία διαρκείας. Χιλιάδες μαθητές και φοιτητές κατέλαβαν τη γέφυρα Jacques Cartier. Αν οι τακτικές του κινήματος μπορούσαν να αγνοούνται απ’ τις διοικήσεις των πανεπιστημίων και την επαρχιακή κυβέρνηση κατά τις πρώτες βδομάδες του, στις 22 Μάρτη, φοιτητικές ενώσεις όπως η CLASSE (Coalition Large de l’ Association pour une Solidarite Syndicale Etudiante), της οποίας 80.000 μέλη πρωταγωνιστούσαν στην απεργία, δε θα μπορούσαν να το παραλείψουν. Έκτοτε, έστρεψαν την προσοχή τους στη στόχευση κυβερνητικών γραφείων, υπουργείων και μεγάλων εταιριών, θέτοντας τη στρατηγική έμφασή τους στη διακοπή της οικονομικής κυκλοφορίας, σε μια προσέγγιση άμεσης δράσης που είχε δοκιμαστεί σε πολλές πολλές αστεακές διαμαρτυρίες των κινημάτων της περασμένης δεκαετίας.
Στις 22 Μάρτη, καθώς πάνω από 300.000 φοιτητές κατέβηκαν σε απεργία, μια μαζική πορεία που ονομάστηκε Printemps Érable (Άνοιξη της Σφενδάμνου, απ’ το δένδρο-σύμβολο του Καναδά, λογοπαίγνιο που θυμίζει το Printemps arabe, την αραβική άνοιξη), καθώς έκλειναν η μια σχολή μετά την άλλη, και το ένα λύκειο μετά το άλλο. 2 μήνες αργότερα, στις 22 Μάη, οι φοιτητές του Κεμπέκ θα γιορτάζουν την 100ή μέρα απεργίας διαρκείας, ήδη μια απ’ τις μεγαλύτερες φοιτητικές κινητοποιήσεις στην πρόσφατη ιστορία. 100 μέρες απεργίας, χαράς και αντίστασης, κινητοποίησης ενάντια στις αυξήσεις των διδάκτρων, τη λιτότητα και τα χρέη, και την εγκληματοποίηση της υπεράσπισης της εκπαίδευσης.
Την Παρασκευή, μια φίλη, η Lilian Radovac, ενεργή στις φοιτητικές κινητοποιήσεις του Μόντρεαλ, περιέγραφε μια πολιτισμική μετάλλαξη που γεμίζει τις ρωγμές της καθημερινής λιτότητας:
“Για χρόνια ολόκληρα, ο Μάης του ’68 ήταν ένα κούφιο, σκονισμένο πράγμα που οι άνθρωποι θεωρητικοποιούσαν σε κακές μεταφράσεις, όμως αυτούς τους στερνούς μήνες, κάτι ανάλογο μ’ αυτόν συμβαίνει στη vie quotidienne μας. Πόσο παράξενο είναι που συμβαίνει εδώ και τώρα, μεταξύ διαδρομών με το λεωφορείο και επισκέψεων στον γιατρό ή στο μανάβικο, ένα πράγμα τόσο περίεργο και τόσο παράξενα κανονικό την ίδια στιγμή. Το μετρό έκλεισε λόγω καπνογόνων; τί να γίνει, λίγο περπάτημα κάνει καλό. Έτσι ένιωθαν άραγε κι όταν ξεκινούσε το Occupy Wall Street; Μάλλον.”
Κάθε βδομάδα, στις γενικές συνελεύσεις των φοιτητικών ενώσεων, οι φοιτητές ψηφίζουν υπέρ της συνέχισης της “ανανεώσιμης γενικής απεργίας”. Με πάνω από 180 διαφορετικές ενώσεις, να αντιπροσωπεύουν κάπου 170.000 φοιτητές, οι πανεπιστημιακές διοικήσεις και η κυβέρνηση δεν μπορούν πια να ελπίζουν ότι το κίνημα θα υποχωρήσει από μόνο του, και αναγκάζονται να το καταστέλλουν ενεργά ολοένα και πιο έντονα. Πράγματι, λίγες μέρες μετά την παραίτηση του Υπουργείου Παιδείας Beauchamp στις 14 Μάη μετά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων με τους εκπροσώπους των φοιτητών, η κυβέρνηση του Κεμπέκ έθεσε σε εφαρμογή έναν “νόμο έκτακτης ανάγκης”.
Το νομοσχέδιο 78 στοχεύει ειδικά το μαζικό συνελευσιακό φοιτητικό κίνημα προκειμένου να διαλύσει την γενικευμένη απεργία και να εκμηδενίσει τη δύναμη των φοιτητικών ενώσεων. Ένα μέλος της αντιπολίτευσης χρησιμοποίησε τον όρο “Νόμος Fuck” για να αποδώσει την ωμή και δρακόντια ισχύ που επιστρατεύει για να βγάλει παράνομη τη δημόσια συνάθροιση, να επιβάλλει βαριές ποινές για κάθε απεργία (ακόμα και τη δημόσια ένδειξη υποστήριξης σε απεργίες), και να καταστήσει στην ουσία την οργάνωση κινητοποιήσεων ποινικά κολάσιμη. Το νομοσχέδιο αυτό παρέχει επίσης πρωτόγνωρες για τα καναδικά δεδομένα εξουσίες στην αστυνομία απέναντι στις φοιτητικές διαδηλώσεις. Στην πράξη, τις αμέσως επόμενες βδομάδες, η αστυνομία κατέπνιξε εν τη γενέσει διαδηλώσεις διαλύοντάς τες με δακρυγόνα, ασφυξιογόνες χειροβομβίδες, και πλαστικές σφαίρες. Ωστόσο, δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο με ποιόν τρόπο θα χρησιμοποιηθεί αυτός ο νόμος τις επόμενες ημέρες κι εβδομάδες, και κυρίως κατά πόσο θα πετύχει να τρομοκρατήσει τους φοιτητές.
Ένας νόμος έκτακτης ανάγκης ανακοινώθηκε την περασμένη Τετάρτη, “παύοντας” το εξάμηνο για πολλά λύκεια και πανεπιστήμια, προβλέποντας την αναβολή των μαθημάτων μέχρι τον Αύγουστο. Το νομοσχέδιο 78 προβλέπει επίσης:
* Πρόστιμα από 1.000 μέχρι 5.000 δολλάρια για όποιον εμποδίζει την είσοδο σε εκπαιδευτικά ιδρύματα
* Πρόστιμα από 7.000 μέχρι 35.000 για όποιον βαφτισουν “φοιτητικό ηγέτη” και από 25.000 μέχρι 125.000 για ενώσεις φοιτητών που συμμετέχουν σε κινητοποιήσεις. Τα πρόστιμα διπλασιάζονται μετά το πρώτο παράπτωμα.
* Πορείες άνω των 50 (αρχικά προτάθηκε άνω των 8 ατόμων, επιτρέπονται μόνο με ειδοποίηση στην αστυνομία 8 ώρες πριν, με λεπτομερές δρομολόγιο και διάρκεια.
* Κάθε ενθάρρυνση, υποστήριξη ή προώθηση διαδηλώσεων σε σχολία και σχολές, υπόκειται σε ποινικές διώξεις.
Στο Μόντρεαλ πιο συγκεκριμένα, οι δημοτικές αρχές εισηγήθηκαν μια νέα δημοτική νομοθεσία που συνοδεύει το νομοσχέδιο 7 απαγορεύοντας τις μάσκες, ενώ παρόμοιος νόμος έχει προταθεί σε ομοσπονδιακό επίπεδο (για ολόκληρο τον Καναδά). Με τις απόπειρες του Charest να δρομολογήσει μέσω νομοσχεδίων το τέλος του φοιτητικού κινήματος, ο αγώνας έχει βαθύνει και βρίσκεται πλέον σ’ ένα σημείο καμπής. Ακόμα και μετά την 100ή μέρα του, το κίνημα δε δείχνει σημάδια κόπωσης ή υπαναχώρησης απ’ τη βασική του τακτική των γενικών συνελεύσεων, την προαγωγή της άμεσης δράσης ως βασικό προσανατολισμό, και την κουλτούρα οριζόντιας δημοκρατίας.
Η επιστροφή στην κόκκινη πλατεία και το δικαίωμα του συνέρχεσθαι
Οι φοιτητές στο Κεμπέκ έχουν κάνει δημοφιλή την έκφραση “κόκκινη πλατεία” για να δηλώσουν το ότι βρίσκονται “στο κόκκινο” μετά από αυξήσεις διδάκτρων, περικοπών στην κοινωνική πρόνοια και προσβασιμότητα, και το φάντασμα του σπυράλ φοιτητικού και καταναλωτικού χρέους. Όπως μας θυμίζει με τη δύναμή του το κίνημά τους, βρισκόμαστε όλοι στο κόκκινο, όσο το 1% μας επιβάλει τη λιτότητα, το χρέος και την καταστολή.
Η πολιτική της λιτότητας και της αυξανόμενης καταστολής στην καθημερινή ζωή αποκαλύπτοντια ως αδιαχώριστα δεμένες μεταξύ τους. Μπορούμε να δούμε την άμεση σύνδεση μεταξύ της αύξησης του κόστους φοίτησης και της ποινικοποίησης του συνέρχεσθαι στο Κεμπέκ, όπως μπορούμε να δούμε τη διαχείριση του Bloomberg που προτείνει “ζώνες ελευθερίας του λόγου” όπου θα περιορίζονται οι πολιτικές διαμαρτυρίες, σιγή των ΜΜΕ και μια ολοένα και αυξανόμενη αστυνομική βία κατά του κινήματος Occupy Wall Street. Κατά συνέπεια, η αλληλεγγύη με τους φοιτητές του Κεμπέκ είναι εξίσου σημαντική με την υπεράσπιση του δικαιώματός μας να διαδηλώνουμε τόσο εδώ όσο και παντού. Όταν σε εποχές κρίσης η αστυνομική εξουσία γιγαντώνεται και απεγνωσμένοι πολιτικοί περνούν “νόμους έκτακτης ανάγκης” που στοχεύουν στα πιο ανήσυχα κομμάτια του πληθυσμού, είμαστε βέβαιοι ότι η ταξική ισορροπία ισχύος της παρούσας κοινωνίας απειλείται. Όμως πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί με τη χαρά αυτής της διαπίστωσης, που συνοδεύεται απ’ την νηφάλια διάγνωση ότι χωρίς μια ισχυρή διεθνή αλληλεγγύη και συντονισμό, όπως έγραψε ο James Baldwin κάποτε στην Angela Davies “αν έρθουν να πάρουν εσένα το πρωί, θα έρθουν για μας το βράδυ”.
Η αστυνομία ξεσαλώνει, μέσω τακτικών εκφοβισμού, καταστολής και βίας, το αντιμετωπίσαμε σε κάθε μας προσπάθεια να διαδηλώσουμε μέσα στην Νέα Υόρκη. Στις 2 Μάη, οι μαθητές του Brooklyn College αντιμετώπισαν τη βία της αστυνομίας ενώ διαδήλωναν εναντίον πολιτικών που καθιστούν απαγορευτική την πρόσβαση στην εκπαίδευση για τους μαθητές χαμηλών εισοδημάτων. Οπουδήποτε κι αν διεξάγεται ένας αγώνας, η ίδια η ιδέα του ανοίγματος χώρου για συλλογική σκέψη και φαντασία, αστυνομεύεται. Δεν πολεμάμε όμως μόνο στο πεδίο του φαντασιακού. Μια επίθεση στο δικαίωμα του συνέρχεσθαι στο Κεμπέκ, αν περάσει αναπάντητη από τη συντονισμένη διεθνή αλληλεγγύη, θα έχει εντελώς πραγματικά και τραγικά αποτελέσματα στα κινήματά μας οπουδήποτε κι αν είναι αυτά.
Αλληλεγγύη απ’ την Νέα Υόρκη
Μιλάμε για την απεργία των φοιτητών του Κεμπέκ στην Νέα Υόρκη, συχνά με ενθουσιασμό και υποστήριξη, κι ακόμα με δέος μπροστά στο μέγεθος και τη δυναμική του κινήματός τους, κάτι που η πλήρης συγκάλυψη των ΜΜΕ έχει αποκρύψει. Συναντάμε όμως κι ένα ανασήκωμα των ώμων: “σοβαρά τώρα, απεργούν για 250 δολλάρια;” ρώτησε ένας αδιάφορος περαστικός σε μια συνέλευσή μας στο πάρκο την Κυριακή. Πρέπει στ’ αλήθεια να γίνει περισσότερη δουλειά για το ζήτημα των φοιτητών εν όψει της κρίσης. Όμως ο αγώνας των φοιτητών, εδώ όπως και στο Κεμπέκ, δεν είναι απλά ένας αγώνας για τους φοιτητές: η ίδια η πρόσβαση στην εκπαίδευση για όλους, ανεξάρτητα των οικονομικών περιστάσεων, είναι μια πρόκληση στον ίδιο οικονομικό και πολιτικό σχεδιασμό που μεταμορφώνει τις πόλεις μας σε χώρους αποκλειστικά για τις ελίτ τις τελευταίες τρείς δεκαετίες.
Το περασμένο σαββατοκύριακο, αρκετές ομάδες του Occupy Wall Street και άλλες οργανώσεις οργάνωσαν μια συνέλευση για να συζητήσουν αυτούς τους “νόμους έκτακτης ανάγκης” και την αλληλεγγύη με το Κεμπέκ την Τρίτη. Αμέσως ξεκίνησε μια κοπιώδης ημέρα: στις 2μμ την Τρίτη, όπου θα ξεκινήση η πορεία στο Μόντρεαλ, στην Νέα Υόρκη θα γίνει μια συγκέντρωση στα γραφεία της κυβέρνησης του Κεμπέκ στην πλατεία Rockefeller. Στις 5μμ θα γίνει μια συγκέντρωση στη βόρεια πλευρά του συντριβανιού του Washington Square Park, όπου θα φτιάξουμε πανώ, ασπίδες στυλ book bloc, και κόκκινα τετραγωνάκια (διαδεδομένα σύμβολα υποστήριξης των φοιτητικών κινητοποιήσεων στο Κεμπέκ) για την απογευματινή πορεία. Στις 6μμ θα γίνει μια μικροφωνική και συνέλευση για την απεργία των φοιτητών του Κεμπέκ, τους νόμους έκτακτης ανάγκης και την ποινικοποίηση της ανυπακοής, και στη συνέχεια θα λάβουν χώρα αυτοοργανωμένες διαλέξεις, εργαστήρια, αλληλοδιδασκαλίες και συζητήσεις.
Σε συντονισμό με τους φοιτητές του Κεμπέκ που διεξάγουν νυχτερινές συνελεύσεις, θα γίνει επίσης μια συνέλευση και πορεία απ’ τo Washington Square Park στις 8μμ για να γιορταστούν οι ως τώρα επιτυχίες του φοιτητικού κινήματος και για να διαδηλώσουμε ενάντια στους κατασταλτικούς νόμους εναντίον των διαδηλώσεων σ’ όλον τον κόσμο.
Αυτήν την ημέρα, σε αλληλεγγύη με τις αδερφές και τους αδερφούς μας στο Κεμπέκ, θα βάψουμε την πόλη κόκκινη.
* Του Malav Kanuga, διδακτορικού φοιτητή Ανθρωπολογίας στο CUNY Graduate Center στην Νέα Υόρκη και εκδότη του Common Notions - Αρχική πηγή: Occupy Theory
Στις 23 Φλεβάρη, 40.000 μαθητές απ’ όλη την επαρχία πέρασαν επίσης στην απεργία διαρκείας. Χιλιάδες μαθητές και φοιτητές κατέλαβαν τη γέφυρα Jacques Cartier. Αν οι τακτικές του κινήματος μπορούσαν να αγνοούνται απ’ τις διοικήσεις των πανεπιστημίων και την επαρχιακή κυβέρνηση κατά τις πρώτες βδομάδες του, στις 22 Μάρτη, φοιτητικές ενώσεις όπως η CLASSE (Coalition Large de l’ Association pour une Solidarite Syndicale Etudiante), της οποίας 80.000 μέλη πρωταγωνιστούσαν στην απεργία, δε θα μπορούσαν να το παραλείψουν. Έκτοτε, έστρεψαν την προσοχή τους στη στόχευση κυβερνητικών γραφείων, υπουργείων και μεγάλων εταιριών, θέτοντας τη στρατηγική έμφασή τους στη διακοπή της οικονομικής κυκλοφορίας, σε μια προσέγγιση άμεσης δράσης που είχε δοκιμαστεί σε πολλές πολλές αστεακές διαμαρτυρίες των κινημάτων της περασμένης δεκαετίας.
Στις 22 Μάρτη, καθώς πάνω από 300.000 φοιτητές κατέβηκαν σε απεργία, μια μαζική πορεία που ονομάστηκε Printemps Érable (Άνοιξη της Σφενδάμνου, απ’ το δένδρο-σύμβολο του Καναδά, λογοπαίγνιο που θυμίζει το Printemps arabe, την αραβική άνοιξη), καθώς έκλειναν η μια σχολή μετά την άλλη, και το ένα λύκειο μετά το άλλο. 2 μήνες αργότερα, στις 22 Μάη, οι φοιτητές του Κεμπέκ θα γιορτάζουν την 100ή μέρα απεργίας διαρκείας, ήδη μια απ’ τις μεγαλύτερες φοιτητικές κινητοποιήσεις στην πρόσφατη ιστορία. 100 μέρες απεργίας, χαράς και αντίστασης, κινητοποίησης ενάντια στις αυξήσεις των διδάκτρων, τη λιτότητα και τα χρέη, και την εγκληματοποίηση της υπεράσπισης της εκπαίδευσης.
Την Παρασκευή, μια φίλη, η Lilian Radovac, ενεργή στις φοιτητικές κινητοποιήσεις του Μόντρεαλ, περιέγραφε μια πολιτισμική μετάλλαξη που γεμίζει τις ρωγμές της καθημερινής λιτότητας:
“Για χρόνια ολόκληρα, ο Μάης του ’68 ήταν ένα κούφιο, σκονισμένο πράγμα που οι άνθρωποι θεωρητικοποιούσαν σε κακές μεταφράσεις, όμως αυτούς τους στερνούς μήνες, κάτι ανάλογο μ’ αυτόν συμβαίνει στη vie quotidienne μας. Πόσο παράξενο είναι που συμβαίνει εδώ και τώρα, μεταξύ διαδρομών με το λεωφορείο και επισκέψεων στον γιατρό ή στο μανάβικο, ένα πράγμα τόσο περίεργο και τόσο παράξενα κανονικό την ίδια στιγμή. Το μετρό έκλεισε λόγω καπνογόνων; τί να γίνει, λίγο περπάτημα κάνει καλό. Έτσι ένιωθαν άραγε κι όταν ξεκινούσε το Occupy Wall Street; Μάλλον.”
Κάθε βδομάδα, στις γενικές συνελεύσεις των φοιτητικών ενώσεων, οι φοιτητές ψηφίζουν υπέρ της συνέχισης της “ανανεώσιμης γενικής απεργίας”. Με πάνω από 180 διαφορετικές ενώσεις, να αντιπροσωπεύουν κάπου 170.000 φοιτητές, οι πανεπιστημιακές διοικήσεις και η κυβέρνηση δεν μπορούν πια να ελπίζουν ότι το κίνημα θα υποχωρήσει από μόνο του, και αναγκάζονται να το καταστέλλουν ενεργά ολοένα και πιο έντονα. Πράγματι, λίγες μέρες μετά την παραίτηση του Υπουργείου Παιδείας Beauchamp στις 14 Μάη μετά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων με τους εκπροσώπους των φοιτητών, η κυβέρνηση του Κεμπέκ έθεσε σε εφαρμογή έναν “νόμο έκτακτης ανάγκης”.
Το νομοσχέδιο 78 στοχεύει ειδικά το μαζικό συνελευσιακό φοιτητικό κίνημα προκειμένου να διαλύσει την γενικευμένη απεργία και να εκμηδενίσει τη δύναμη των φοιτητικών ενώσεων. Ένα μέλος της αντιπολίτευσης χρησιμοποίησε τον όρο “Νόμος Fuck” για να αποδώσει την ωμή και δρακόντια ισχύ που επιστρατεύει για να βγάλει παράνομη τη δημόσια συνάθροιση, να επιβάλλει βαριές ποινές για κάθε απεργία (ακόμα και τη δημόσια ένδειξη υποστήριξης σε απεργίες), και να καταστήσει στην ουσία την οργάνωση κινητοποιήσεων ποινικά κολάσιμη. Το νομοσχέδιο αυτό παρέχει επίσης πρωτόγνωρες για τα καναδικά δεδομένα εξουσίες στην αστυνομία απέναντι στις φοιτητικές διαδηλώσεις. Στην πράξη, τις αμέσως επόμενες βδομάδες, η αστυνομία κατέπνιξε εν τη γενέσει διαδηλώσεις διαλύοντάς τες με δακρυγόνα, ασφυξιογόνες χειροβομβίδες, και πλαστικές σφαίρες. Ωστόσο, δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο με ποιόν τρόπο θα χρησιμοποιηθεί αυτός ο νόμος τις επόμενες ημέρες κι εβδομάδες, και κυρίως κατά πόσο θα πετύχει να τρομοκρατήσει τους φοιτητές.
Ένας νόμος έκτακτης ανάγκης ανακοινώθηκε την περασμένη Τετάρτη, “παύοντας” το εξάμηνο για πολλά λύκεια και πανεπιστήμια, προβλέποντας την αναβολή των μαθημάτων μέχρι τον Αύγουστο. Το νομοσχέδιο 78 προβλέπει επίσης:
* Πρόστιμα από 1.000 μέχρι 5.000 δολλάρια για όποιον εμποδίζει την είσοδο σε εκπαιδευτικά ιδρύματα
* Πρόστιμα από 7.000 μέχρι 35.000 για όποιον βαφτισουν “φοιτητικό ηγέτη” και από 25.000 μέχρι 125.000 για ενώσεις φοιτητών που συμμετέχουν σε κινητοποιήσεις. Τα πρόστιμα διπλασιάζονται μετά το πρώτο παράπτωμα.
* Πορείες άνω των 50 (αρχικά προτάθηκε άνω των 8 ατόμων, επιτρέπονται μόνο με ειδοποίηση στην αστυνομία 8 ώρες πριν, με λεπτομερές δρομολόγιο και διάρκεια.
* Κάθε ενθάρρυνση, υποστήριξη ή προώθηση διαδηλώσεων σε σχολία και σχολές, υπόκειται σε ποινικές διώξεις.
Στο Μόντρεαλ πιο συγκεκριμένα, οι δημοτικές αρχές εισηγήθηκαν μια νέα δημοτική νομοθεσία που συνοδεύει το νομοσχέδιο 7 απαγορεύοντας τις μάσκες, ενώ παρόμοιος νόμος έχει προταθεί σε ομοσπονδιακό επίπεδο (για ολόκληρο τον Καναδά). Με τις απόπειρες του Charest να δρομολογήσει μέσω νομοσχεδίων το τέλος του φοιτητικού κινήματος, ο αγώνας έχει βαθύνει και βρίσκεται πλέον σ’ ένα σημείο καμπής. Ακόμα και μετά την 100ή μέρα του, το κίνημα δε δείχνει σημάδια κόπωσης ή υπαναχώρησης απ’ τη βασική του τακτική των γενικών συνελεύσεων, την προαγωγή της άμεσης δράσης ως βασικό προσανατολισμό, και την κουλτούρα οριζόντιας δημοκρατίας.
Η επιστροφή στην κόκκινη πλατεία και το δικαίωμα του συνέρχεσθαι
Οι φοιτητές στο Κεμπέκ έχουν κάνει δημοφιλή την έκφραση “κόκκινη πλατεία” για να δηλώσουν το ότι βρίσκονται “στο κόκκινο” μετά από αυξήσεις διδάκτρων, περικοπών στην κοινωνική πρόνοια και προσβασιμότητα, και το φάντασμα του σπυράλ φοιτητικού και καταναλωτικού χρέους. Όπως μας θυμίζει με τη δύναμή του το κίνημά τους, βρισκόμαστε όλοι στο κόκκινο, όσο το 1% μας επιβάλει τη λιτότητα, το χρέος και την καταστολή.
Η πολιτική της λιτότητας και της αυξανόμενης καταστολής στην καθημερινή ζωή αποκαλύπτοντια ως αδιαχώριστα δεμένες μεταξύ τους. Μπορούμε να δούμε την άμεση σύνδεση μεταξύ της αύξησης του κόστους φοίτησης και της ποινικοποίησης του συνέρχεσθαι στο Κεμπέκ, όπως μπορούμε να δούμε τη διαχείριση του Bloomberg που προτείνει “ζώνες ελευθερίας του λόγου” όπου θα περιορίζονται οι πολιτικές διαμαρτυρίες, σιγή των ΜΜΕ και μια ολοένα και αυξανόμενη αστυνομική βία κατά του κινήματος Occupy Wall Street. Κατά συνέπεια, η αλληλεγγύη με τους φοιτητές του Κεμπέκ είναι εξίσου σημαντική με την υπεράσπιση του δικαιώματός μας να διαδηλώνουμε τόσο εδώ όσο και παντού. Όταν σε εποχές κρίσης η αστυνομική εξουσία γιγαντώνεται και απεγνωσμένοι πολιτικοί περνούν “νόμους έκτακτης ανάγκης” που στοχεύουν στα πιο ανήσυχα κομμάτια του πληθυσμού, είμαστε βέβαιοι ότι η ταξική ισορροπία ισχύος της παρούσας κοινωνίας απειλείται. Όμως πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί με τη χαρά αυτής της διαπίστωσης, που συνοδεύεται απ’ την νηφάλια διάγνωση ότι χωρίς μια ισχυρή διεθνή αλληλεγγύη και συντονισμό, όπως έγραψε ο James Baldwin κάποτε στην Angela Davies “αν έρθουν να πάρουν εσένα το πρωί, θα έρθουν για μας το βράδυ”.
Η αστυνομία ξεσαλώνει, μέσω τακτικών εκφοβισμού, καταστολής και βίας, το αντιμετωπίσαμε σε κάθε μας προσπάθεια να διαδηλώσουμε μέσα στην Νέα Υόρκη. Στις 2 Μάη, οι μαθητές του Brooklyn College αντιμετώπισαν τη βία της αστυνομίας ενώ διαδήλωναν εναντίον πολιτικών που καθιστούν απαγορευτική την πρόσβαση στην εκπαίδευση για τους μαθητές χαμηλών εισοδημάτων. Οπουδήποτε κι αν διεξάγεται ένας αγώνας, η ίδια η ιδέα του ανοίγματος χώρου για συλλογική σκέψη και φαντασία, αστυνομεύεται. Δεν πολεμάμε όμως μόνο στο πεδίο του φαντασιακού. Μια επίθεση στο δικαίωμα του συνέρχεσθαι στο Κεμπέκ, αν περάσει αναπάντητη από τη συντονισμένη διεθνή αλληλεγγύη, θα έχει εντελώς πραγματικά και τραγικά αποτελέσματα στα κινήματά μας οπουδήποτε κι αν είναι αυτά.
Αλληλεγγύη απ’ την Νέα Υόρκη
Μιλάμε για την απεργία των φοιτητών του Κεμπέκ στην Νέα Υόρκη, συχνά με ενθουσιασμό και υποστήριξη, κι ακόμα με δέος μπροστά στο μέγεθος και τη δυναμική του κινήματός τους, κάτι που η πλήρης συγκάλυψη των ΜΜΕ έχει αποκρύψει. Συναντάμε όμως κι ένα ανασήκωμα των ώμων: “σοβαρά τώρα, απεργούν για 250 δολλάρια;” ρώτησε ένας αδιάφορος περαστικός σε μια συνέλευσή μας στο πάρκο την Κυριακή. Πρέπει στ’ αλήθεια να γίνει περισσότερη δουλειά για το ζήτημα των φοιτητών εν όψει της κρίσης. Όμως ο αγώνας των φοιτητών, εδώ όπως και στο Κεμπέκ, δεν είναι απλά ένας αγώνας για τους φοιτητές: η ίδια η πρόσβαση στην εκπαίδευση για όλους, ανεξάρτητα των οικονομικών περιστάσεων, είναι μια πρόκληση στον ίδιο οικονομικό και πολιτικό σχεδιασμό που μεταμορφώνει τις πόλεις μας σε χώρους αποκλειστικά για τις ελίτ τις τελευταίες τρείς δεκαετίες.
Το περασμένο σαββατοκύριακο, αρκετές ομάδες του Occupy Wall Street και άλλες οργανώσεις οργάνωσαν μια συνέλευση για να συζητήσουν αυτούς τους “νόμους έκτακτης ανάγκης” και την αλληλεγγύη με το Κεμπέκ την Τρίτη. Αμέσως ξεκίνησε μια κοπιώδης ημέρα: στις 2μμ την Τρίτη, όπου θα ξεκινήση η πορεία στο Μόντρεαλ, στην Νέα Υόρκη θα γίνει μια συγκέντρωση στα γραφεία της κυβέρνησης του Κεμπέκ στην πλατεία Rockefeller. Στις 5μμ θα γίνει μια συγκέντρωση στη βόρεια πλευρά του συντριβανιού του Washington Square Park, όπου θα φτιάξουμε πανώ, ασπίδες στυλ book bloc, και κόκκινα τετραγωνάκια (διαδεδομένα σύμβολα υποστήριξης των φοιτητικών κινητοποιήσεων στο Κεμπέκ) για την απογευματινή πορεία. Στις 6μμ θα γίνει μια μικροφωνική και συνέλευση για την απεργία των φοιτητών του Κεμπέκ, τους νόμους έκτακτης ανάγκης και την ποινικοποίηση της ανυπακοής, και στη συνέχεια θα λάβουν χώρα αυτοοργανωμένες διαλέξεις, εργαστήρια, αλληλοδιδασκαλίες και συζητήσεις.
Σε συντονισμό με τους φοιτητές του Κεμπέκ που διεξάγουν νυχτερινές συνελεύσεις, θα γίνει επίσης μια συνέλευση και πορεία απ’ τo Washington Square Park στις 8μμ για να γιορταστούν οι ως τώρα επιτυχίες του φοιτητικού κινήματος και για να διαδηλώσουμε ενάντια στους κατασταλτικούς νόμους εναντίον των διαδηλώσεων σ’ όλον τον κόσμο.
Αυτήν την ημέρα, σε αλληλεγγύη με τις αδερφές και τους αδερφούς μας στο Κεμπέκ, θα βάψουμε την πόλη κόκκινη.
* Του Malav Kanuga, διδακτορικού φοιτητή Ανθρωπολογίας στο CUNY Graduate Center στην Νέα Υόρκη και εκδότη του Common Notions - Αρχική πηγή: Occupy Theory